آیا پشم شیشه سرطان زاست؟

بر اساس اطلاعات موجود، پشم شیشه به عنوان یک ماده سرطان‌زا برای انسان رده‌بندی نشده است و سازمان‌های معتبر بهداشتی آن را در گروه موادی که باعث سرطان می‌شوند قرار نمی‌دهند. با این حال، کار با این ماده بدون رعایت نکات ایمنی می‌تواند مشکلات سلامتی قابل توجهی ایجاد کند.

در ادامه به بررسی جزئیات این موضوع، خطرات واقعی پشم شیشه و روش‌های کار ایمن با آن می‌پردازیم.

خطرات واقعی پشم شیشه برای سلامتی

خطر اصلی پشم شیشه در اثر تماس مستقیم و کوتاه‌مدت با آن ایجاد می‌شود، نه بیماری‌های مزمنی مانند سرطان.

• تحریک پوست و چشم: الیاف ریز و سوزنی شکل پشم شیشه به راحتی می‌توانند به پوست فرو رفته و باعث ایجاد خارش، قرمزی و التهاب شدید شوند. تماس این الیاف با چشم نیز بسیار خطرناک و تحریک‌کننده است.
• مشکلات تنفسی: استنشاق ذرات ریز پشم شیشه بزرگ‌ترین تهدید آن محسوب می‌شود. این ذرات می‌توانند باعث سوزش گلو، بینی و ریه‌ها شده و علائمی مانند سرفه و تنگی نفس ایجاد کنند. این مسئله به ویژه برای افراد مبتلا به آسم یا بیماری‌های تنفسی دیگر می‌تواند خطرناک باشد.

روش های ایمن برای کار با پشم شیشه

با رعایت اصول ایمنی می‌توان به طور کامل از این خطرات جلوگیری کرد.

• استفاده از تجهیزات حفاظت فردی: هنگام کار با پشم شیشه حتما از دستکش کار ضخیم، عینک محافظ، ماسک تنفسی مناسب مانند ماسک N95 و لباس‌های آستین‌بلند که تمام بدن را بپوشانند، استفاده کنید.
• تأمین تهویه مناسب: در فضای بسته حتما از سیستم تهویه قوی استفاده کنید تا ذرات معلق در هوا را خارج کند. بهتر است تا حد امکان در فضای باز با این ماده کار کنید.
• رعایت بهداشت فردی: پس از اتمام کار، ابتدا با دقت و به آرامی لباس‌های خود را خارج کنید تا گرد و غبار روی آن پخش نشود. سپس دوش بگیرید تا تمام الیاف ریزی که ممکن است روی پوستتان باشند، شسته شوند.

عواقب استنشاق پشم شیشه

استنشاق الیاف ریز پشم شیشه می‌تواند باعث تحریک مکانیکی مجاری تنفسی شود. این تحریک اغلب به صورت علائم حادی مانند گلودرد، سرفه و سوزش گلو بروز می‌کند. زمانی که روکش محصولات حاوی پشم شیشه برداشته شود، این الیاف در هوا پراکنده شده و در صورت تنفس طولانی‌مدت، ممکن است باعث ایجاد التهاب مزمن در بافت ریه شود. در موارد شدید، این مواجهه ممتد می‌تواند به بروز بیماری‌های جدی‌تری مانند فیبروز ریوی (ایجاد بافت زخم در ریه) یا تشدید بیماری‌های زمینه ای مانند آسم و برونشیت بینجامد. اگرچه پشم شیشه امروزه معمولا حاوی آزبست (یک ماده سرطان‌زای قطعی) نیست، اما رعایت نکات ایمنی برای پیشگیری از عوارض تنفسی آن ضروری است.

استفاده از پشم شیشه در متکا و تشک

استفاده از پشم شیشه در تولید متکا و تشک به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. تماس مستقیم و طولانی‌مدت با این ماده، حتی از طریق پارچه روکش، خطراتی برای سلامت دارد. علاوه بر مشکلات تنفسی ناشی از استنشاق ذرات ریز، تماس با پوست می‌تواند باعث درماتیت تماسی یا همان التهاب پوستی، خارش، قرمزی و ایجاد جوش‌های کوچک شود. از دیدگاه کیفیت خواب نیز، این محصولات اغلب حمایت مناسبی از گردن و سر ارائه نمی‌دهند و می‌توانند باعث کاهش کیفیت خواب و احساس خستگی در صبح شوند. گزینه‌های ایمن و طبیعی بسیاری مانند پنبه، پشم طبیعی و لاتکس وجود دارند که فاقد این خطرات هستند. در صنعت مبلمان نیز از فوم‌های مخصوص و استاندارد به جای پشم شیشه برای پرکردن ابزار مبل استفاده می‌شود که انتخاب بهتری برای سلامت شما و خانواده‌تان است.

جایگزین های ایمن تر برای پشم شیشه

اگر نگران خطرات پشم شیشه هستید، مواد عایق دیگری در بازار وجود دارند که می‌توانند جایگزین مناسبی باشند. در صنعت مبلمان نیز از فوم‌های مختلفی مانند انواع فوم سرد، فوم گرم و فوم ویژه برای قسمت‌های مختلف مانند نشیمنگاه استفاده می‌شود. برای پر کردن بالشتک‌ها نیز از الیاف مبل مانند ویسکوز استفاده می‌گردد. همچنین، از فوم لایکو که لایه‌ای نازک از پنبه و پلی‌استر است، معمولا برای تقویت دسته و تکیه‌گاه مبل و افزایش طول عمر سایر فوم‌ها بهره می‌برند.

جمع‌بندی

پشم شیشه یک ماده سرطان‌زا نیست، اما رعایت نکردن اصول ایمنی هنگام کار با آن می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی آزاردهنده‌ای شود. با پوشیدن لباس محافظ و ماسک و کار در محیط دارای تهویه مناسب، می‌توانید با خیال راحت از این ماده استفاده کنید.